Polacy w większości przypadków pokrywają koszty leczenia stomatologicznego z własnych środków. Choć oferta Narodowego Funduszu Zdrowia w ramach koszyka świadczeń gwarantowanych jest formalnie szeroka, realny dostęp do niej pozostaje mocno ograniczony.
Profilaktyka stomatologiczna, wizyty adaptacyjne dla dzieci czy kontrolne przeglądy są finansowane ze środków publicznych, jednak pełne leczenie wciąż wymaga najczęściej wizyty w gabinetach prywatnych. Władze lokalne starają się poprawić sytuację poprzez rozwój szkolnych gabinetów stomatologicznych i funkcjonowanie dentobusów, które docierają do miejscowości pozbawionych takich placówek. Problemem pozostaje jednak niski poziom świadomości rodziców w zakresie konieczności dbania o zdrowie jamy ustnej najmłodszych, a także niewystarczająca liczba programów edukacyjnych w szkołach i przedszkolach.
Według danych NFZ, tylko na Dolnym Śląsku aż w 35 gminach nie ma zakontraktowanych świadczeń stomatologicznych, co oznacza brak publicznych gabinetów w tych miejscach. Równocześnie dostępność opieki w skali kraju – mierzona odsetkiem osób deklarujących problemy w tym zakresie – jest lepsza niż średnia unijna. Zaledwie 4,2 proc. Polaków zgłasza brak dostępu do opieki stomatologicznej, przy średniej unijnej na poziomie 6,3 proc.
Wynika to jednak przede wszystkim z faktu, że pacjenci decydują się na leczenie komercyjne. Rocznie na stomatologię z budżetu NFZ trafia około 4 mld zł, co stanowi jedynie niewielką część wydatków ponoszonych łącznie na leczenie zębów w Polsce. Szacuje się, że poza systemem publicznym Polacy przeznaczają na ten cel kilkanaście miliardów złotych rocznie.
Oznacza to, że możliwość zadbania o zdrowie jamy ustnej w dużej mierze zależy od indywidualnych zasobów finansowych i priorytetów pacjentów. Leczenie zębów staje się obciążeniem dla budżetu domowego, a dbanie o zdrowy uśmiech odbywa się głównie poza systemem powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego.
