7 sierpnia przypada Dzień Pracownika Opieki nad Osobami Starszymi – zawodu, który w kontekście starzejącego się społeczeństwa nabiera coraz większego znaczenia. W Polsce, podobnie jak w innych krajach europejskich, demografia jednoznacznie wskazuje na rosnącą liczbę osób w wieku poprodukcyjnym. Już dziś szacuje się, że osoby w wieku 65+ stanowią blisko 20% populacji, a w nadchodzących dekadach ten udział będzie systematycznie rosnąć.
Zwiększone zapotrzebowanie na opiekę długoterminową jest zatem zjawiskiem nieuniknionym. Jednocześnie struktura rodzin, styl życia i migracje wewnętrzne oraz zagraniczne powodują, że coraz mniej osób jest w stanie samodzielnie zapewnić starszym członkom rodziny stałą i adekwatną opiekę. W rezultacie rośnie znaczenie zawodowych opiekunów osób starszych – zarówno pracowników instytucji publicznych i prywatnych, jak i osób świadczących usługi opiekuńcze indywidualnie.
Mimo systemowego znaczenia tej profesji, warunki pracy opiekunów są w Polsce nadal niezadowalające. Praca jest fizycznie i emocjonalnie obciążająca, a wynagrodzenia rzadko odzwierciedlają poziom odpowiedzialności i zakres obowiązków. W rezultacie wielu opiekunów podejmuje decyzję o emigracji zarobkowej – głównie do Niemiec, Austrii, Wielkiej Brytanii czy krajów skandynawskich – gdzie ich praca jest lepiej wynagradzana i częściej objęta ochroną prawną oraz wsparciem instytucjonalnym.
Z danych wynika, że Polska nie posiada obecnie wystarczającego systemu zachęt, który skutecznie zatrzymywałby kadry w kraju. Brakuje także klarownej ścieżki rozwoju zawodowego w sektorze opieki nad osobami starszymi. Choć pojawiają się inicjatywy lokalne i programy kształcenia w tym kierunku, nie są one spójnie zintegrowane z polityką zdrowotną i społeczną państwa.
Zawód opiekuna osób starszych pozostaje jednocześnie jednym z nielicznych, których nie da się całkowicie zautomatyzować lub zastąpić technologią. Nawet przy szybkim rozwoju sztucznej inteligencji, opieka wymaga obecności człowieka, który rozumie potrzeby emocjonalne i potrafi reagować elastycznie w sytuacjach kryzysowych. To czyni go zawodem przyszłości – pod warunkiem, że zostanie objęty odpowiednim wsparciem strukturalnym i finansowym.
Dzień Pracownika Opieki nad Osobami Starszymi to okazja, by spojrzeć na ten sektor nie tylko przez pryzmat wdzięczności, ale przede wszystkim przez analizę systemową. Jeśli państwo nie stworzy realnych warunków do rozwoju i stabilności tego zawodu, luka kadrowa w opiece nad seniorami będzie się pogłębiać, co w dłuższej perspektywie może mieć negatywne skutki społeczne i gospodarcze.
