W Polsce wiele dzieci nie może wychowywać się w swoich rodzinach biologicznych. Z różnych przyczyn, takich jak trudna sytuacja życiowa rodziców, ich problemy zdrowotne czy prawne, dzieci trafiają pod opiekę systemu pieczy zastępczej. Dla takich dzieci rodzina zastępcza to szansa na stabilne i pełne miłości środowisko, w którym mogą dorastać i rozwijać się. Co ważne, rodzina zastępcza nie musi być tradycyjnym małżeństwem z dziećmi – opiekunami mogą zostać również osoby samotne. Ta mniej znana możliwość jest dostępna dla każdego, kto spełni odpowiednie kryteria i chce zaangażować się w pomoc dzieciom w potrzebie.
Wbrew powszechnym przekonaniom, aby zostać rodziną zastępczą, nie trzeba być w związku małżeńskim. Polskie prawo otwiera tę możliwość dla szerokiego grona osób, w tym singli. Ważniejsze od formalnego statusu rodzinnego są cechy osobiste, gotowość do podjęcia odpowiedzialności oraz spełnienie określonych wymagań. Kluczowym elementem procesu kwalifikacyjnego jest ocena zdolności kandydata do zapewnienia dziecku bezpieczeństwa, miłości i stabilnych warunków rozwoju. Kandydat na rodzinę zastępczą musi również przejść szkolenie, które przygotuje go do pełnienia tej roli.
– Bycie rodziną zastępczą to niezwykle odpowiedzialne zadanie, ale jednocześnie ogromna szansa na zmianę życia dziecka. Rodzina zastępcza daje dziecku poczucie przynależności, miłości i wsparcia, które są niezbędne dla jego prawidłowego rozwoju emocjonalnego i społecznego. Dzieci, które trafiają do pieczy zastępczej, często mają za sobą trudne doświadczenia, dlatego stabilność i troska, jaką oferuje rodzina zastępcza, mogą być dla nich niezwykle ważne – mówi Maciej Homis, rzecznik prasowy miasta Szczecin ds. pomocy społecznej.
Osoby zainteresowane pełnieniem funkcji rodziny zastępczej muszą spełnić kilka formalnych wymagań. Przede wszystkim muszą mieć stałe miejsce zamieszkania w Polsce oraz pełnię praw obywatelskich i cywilnych. Kandydaci nie mogą mieć ograniczonej władzy rodzicielskiej w stosunku do własnych dzieci ani być karani za przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece. Ważne jest również, aby posiadały odpowiednie warunki mieszkaniowe, umożliwiające zapewnienie dziecku przestrzeni do nauki, zabawy i odpoczynku. Kandydaci muszą także wykazać się dobrym stanem zdrowia, potwierdzonym zaświadczeniem lekarskim, oraz mieć stałe źródło dochodu, które zapewni stabilność materialną.
Proces kwalifikacji na rodzinę zastępczą składa się z kilku etapów. Pierwszym krokiem jest zgłoszenie swojej chęci w lokalnym Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie (PCPR) lub Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej (MOPS). Następnie kandydaci przechodzą wstępną weryfikację, podczas której oceniane są ich dokumenty oraz sytuacja życiowa. Po pozytywnej ocenie wstępnej osoby zainteresowane kierowane są na szkolenie przygotowujące do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. Szkolenie to pozwala zdobyć wiedzę i umiejętności niezbędne do opieki nad dzieckiem oraz radzenia sobie z różnymi wyzwaniami, które mogą pojawić się w trakcie pełnienia tej roli. Po ukończeniu szkolenia i uzyskaniu pozytywnej opinii psychologiczno-pedagogicznej, kandydaci są poddawani ocenie warunków mieszkaniowych oraz sytuacji materialnej. Ostateczną decyzję o ustanowieniu rodziny zastępczej podejmuje sąd rodzinny.
Co istotne, rodziny zastępcze dla dzieci ze Szczecina mogą pochodzić z innych regionów województwa zachodniopomorskiego, a nawet z innych części Polski. Aby jednak było to możliwe, konieczna jest zgoda właściwej jednostki Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, która odpowiada za miejsce zamieszkania dziecka. Dzięki takiemu rozwiązaniu dzieci mogą znaleźć dom w najlepszych możliwych warunkach, niezależnie od miejsca zamieszkania przyszłych opiekunów.
– Rodzina zastępcza może przyjąć różne formy – od spokrewnionej, gdy dzieckiem opiekują się krewni, po niespokrewnioną, w której opiekunowie nie mają więzów rodzinnych z dzieckiem. Istnieją także rodziny zastępcze zawodowe, które mogą pełnić swoją funkcję na stałe lub w formie pogotowia rodzinnego. Pogotowie rodzinne to forma opieki tymczasowej, zapewniająca dziecku schronienie do czasu uregulowania jego sytuacji prawnej – tłumaczy Maciej Homis.
Bycie rodziną zastępczą to wyzwanie, ale również niezwykła satysfakcja. Opiekunowie zastępczy często podkreślają, że mimo trudności, jakie mogą pojawić się na ich drodze, największą nagrodą jest możliwość obserwowania, jak dziecko odzyskuje poczucie bezpieczeństwa, zaufanie do świata i radość życia. Dla wielu dzieci rodzina zastępcza to pierwszy krok w stronę normalności, a dla opiekunów – szansa na dokonanie realnej zmiany w życiu młodego człowieka.
Możliwość zostania rodziną zastępczą to szansa, z której może skorzystać każdy, kto ma w sobie chęć pomocy i gotowość na nowe wyzwania. Bez względu na to, czy jesteś singlem, żyjesz w związku, czy masz już własne dzieci – jeśli czujesz, że możesz dać dziecku miłość, wsparcie i stabilność, warto rozważyć podjęcie się tej niezwykle ważnej roli. Dzieci potrzebują ludzi, którzy pomogą im odzyskać wiarę w siebie i w innych. Być może to właśnie Ty możesz być dla nich tym, czego najbardziej potrzebują – rodziną.
