Zakończył się nabór w ramach inwestycji ze środków Krajowego Planu Odbudowy – D1.1.2 „Przyspieszenie procesów transformacji cyfrowej ochrony zdrowia poprzez dalszy rozwój usług cyfrowych w ochronie zdrowia”. Rząd się chwali, a dyrektorzy małych szpitali mówią wprost: konkurs faworyzował bogate placówki.
Łączna alokacja naboru wyniosła imponujące 3 131 000 000 zł, a celem programu jest przede wszystkim poprawa funkcjonowania podmiotów leczniczych, zwiększenie efektywności udzielania świadczeń oraz zapewnienie pacjentom właściwej opieki i lepszego dostępu do informacji o własnym stanie zdrowia. Wsparcie finansowe skierowane jest do podmiotów leczniczych wykonujących działalność w rodzaju świadczeń szpitalnych, zakwalifikowanych do systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej (PSZ).
Wnioski o objęcie przedsięwzięcia wsparciem złożyło 495 podmiotów, z czego po ocenie zgodności z kryteriami horyzontalnymi, szczegółowymi i punktującymi pozytywnie ocenionych zostało 457 projektów. Ostatecznie, zgodnie z warunkami konkursu, rekomendowane do dofinansowania zostało 325 przedsięwzięć, wybranych na podstawie najwyższej uzyskanej punktacji. W przypadku wniosków z równą liczbą punktów, o pozycji na liście rankingowej decyduje liczba hospitalizacji zrealizowanych przez dany zakład leczniczy w ramach umowy PSZ za 2023 rok – wsparcie trafia do tych podmiotów, które wykazały wyższą liczbę rozliczonych hospitalizacji.
Oficjalnie konkurs brzmi jak strategiczne wsparcie dla całego sektora ochrony zdrowia, a sama grafika promująca inwestycję mówi o „przyspieszeniu procesów transformacji cyfrowej ochrony zdrowia” i „poprawie funkcjonowania podmiotów leczniczych”. Jednak w praktyce opinie dyrektorów szpitali wskazują, że program faworyzuje przede wszystkim duże szpitale wojewódzkie i kliniczne, które i tak często korzystają z szerokiego finansowania z innych źródeł.
– To jest konkurs skonstruowany pod wielkie jednostki. Małe szpitale powiatowe praktycznie nie mają szans, żeby w nim liczyć na realne wsparcie – mówi anonimowo jeden z dyrektorów szpitala powiatowego.
Podobne głosy płyną z mniejszych ośrodków: szpital w Pyrzycach znalazł się na liście rankingowej, ale przez to, że był szpitalem covidowym miał mniejszą liczbę hospitalizacji, a to zaniża jego pozycję na liście rankingowej. Przyznana pula środków jest niewystarczająca, by Pyrzyce mogły liczyć na finansowe wsparcie. Podobna sytuacja dotyczy szpitala powiatowego w Gryfinie, który również uzyskał rekomendację, znalazł się na odległym miejscu w rankingu i nie ma co liczyć na środki z KPO. Najgorzej wypadły Police, gdzie wniosek został oceniony negatywnie, a szpital nie ma żadnych szans na wsparcie z tego naboru.
– Czujemy się całkowicie pominięci. System premiuje duże, już dobrze wyposażone szpitale wojewódzkie i kliniczne, a my walczymy o każdy grosz i szanse na wsparcie są tylko iluzoryczne – przyznaje anonimowo inny dyrektor małego szpitala powiatowego.
Tymczasem Ministerstwo Zdrowia i Narodowy Fundusz Zdrowia podkreślają, że celem programu jest cyfryzacja całego sektora, a przyznane środki mają przyspieszyć proces informatyzacji szpitali i zwiększyć dostęp pacjentów do informacji o swoim stanie zdrowia. W praktyce jednak konkurs pokazuje, że wśród beneficjentów dominują duże jednostki, co rodzi pytania o równomierny rozwój cyfryzacji w całym kraju i dostęp do nowoczesnych narzędzi dla mniejszych podmiotów.
Efekty inwestycji będą więc widoczne przede wszystkim w szpitalach już dobrze przygotowanych finansowo i organizacyjnie, podczas gdy placówki powiatowe pozostają w dużej mierze zależne od własnych możliwości budżetowych i lokalnych dotacji. To może prowadzić do jeszcze większej przepaści w standardach obsługi pacjentów pomiędzy dużymi i małymi szpitalami, z czego te małe w systemie ochrony zdrowia pełnią równie ważna rolę, co placówki wojewódzkie.
